ลำไส้ที่รั่ว โรคเงียบที่หลายๆคนเป็น แต่มีอาการไม่ชัดเจน อาจทำให้เกิดอาการท้องร่วง หรือนำไปสู่สภาวะต่างๆ เช่นภาวะเป็นพิษในทางเดินอาหาร (Autointoxification) ภาวะลำไส้รั่วนี้มักจะนำไปสู่การพัฒนาของปัญหาสุขภาพอื่นๆ ได้แก่ อาการลำไส้อักเสบ (Ulcerative Colitis) โรคโครห์น (Crohn) และโรคถุงผนังลำไส้อักเสบ (diverticulitis) และคุณอาจจะไม่เชื่อว่า โรคที่คนไม่ค่อยจะรู้จักนี้ ยังอาจจะทำให้เกิดภาวะต่างๆ เช่นโรคข้อเข่าเสื่อม ความวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า โรค เบาหวาน (ประเภท 2) โรค Fibromyalgia ที่ทำให้เกิดอาการปวดเรื้อรัง อาการอ่อนเพลียเรื้อรัง เป็นต้น บทความนี้จะช่วยทำให้คุณรู้วิธีจัดการดูแล และ เราจะได้เห็นว่าเราจะ ฟื้นฟูลำไส้รั่ว ด้วยอาหาร ได้อย่างไร
สาเหตุหลักบางประการของลำไส้รั่ว ได้แก่ การรับประทานอาหารที่มีเส้นใยต่ำ การเกิดอนุมูลอิสระในร่างกาย การขาดสารอาหาร ความเครียด และการมีไลฟ์สไตล์ที่ไม่ดี การกินยาบางชนิดอย่างต่อเนื่อง และการดื่มแอลกอฮอล์
Healing the Gut Diet Plan ฟื้นฟูลำไส้รั่ว ด้วยอาหาร
และนี่คืออาหารหลัก 5 ชนิดที่ ร่างกายย่อยและดูดซึมง่าย และที่สำคัญยังช่วยรักษา ลำไส้รั่ว
Bone Broth
โบนบรอธ หรือน้ำเคี่ยวกระดูกสัตว์ เป็นแหล่งของกรดอะมิโนโพรลีน และ ไกลซีน ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างคอลลาเจน ซึ่งจะเข้าไปซ่อมแซมผนังลำไส้ที่รั่ว
Probiotic ธรรมชาติ
อาหารที่อุดมไปด้วยโปรไบโอติก เช่น นมเปรี้ยวและโยเกิร์ต จะช่วยเติมจุลินทรีย์ชนิดดี เข้าไปเพื่อรักษาสมดุลจุลชีพในลำไส้ที่สูญเสียไป และเป็นสาเหตุของโรคลำไส้รั่ว แต่อย่าลืมเลือกนมเปรี้ยวและโยเกิร์ตที่เป็นธรรมชาติไม่มีการปรุงแต่ง และน้ำตาลต่ำ
น้ำดื่มสะอาด
ใช่ค่ะน้ำดื่มธรรมดานี่แหระ ช่วยเติมความชุ่มชื้นซึ่งมีความสำคัญมากๆต่อสุขภาพของระบบทางเดินอาหาร ควรดื่มน้ำให้ได้ 1 แก้ว ทุกๆ 2 ชั่วโมง ตลอดทั้งวันให้ได้ 2 ลิตรนะคะ
โปรตีนจากเนื้อสัตว์
ผู้ที่มีปัญหาโรคเกี่ยวกับทางเดินอาหาร มักจะเป็นผู้ที่ขาดโปรตีน ดังนั้นเพื่อรักษาและป้องกันโรคลำไส้รั่ว เราควรได้รับโปรตีนจากเนื้อสัตว์ที่สะอาด ปลอดสาร และ ไร้ไขมัน ให้ได้วันละ 1-1.2 กรัม ต่อน้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัมค่ะ
น้ำผัก
ผักสดสะอาดปั่นจะทำให้คุณมั่นใจได้ว่าจะได้รับไฟเบอร์ และ วิตามินเกลือแร่ เพียงพอในแต่ละวัน แต่ต้องเลือกสรรผักที่ปลอดภัยไร้สาร หรือ ผักออร์แกนิคนะคะ
ผักต้มและนึ่ง
ผักที่มีแป้งน้อยชนิดต่างๆ ที่ผ่านการปรุงสุกโดยการต้มหรือนึ่ง จะง่ายต่อการย่อย ลดภาระของระบบทางเดินอาหารที่ไม่ค่อยแข็งแรงของคุณ
ไขมันดี
ไขมันดีเป็นมิตรกับลำไส้และทางเดินอาหารและช่วยรักษาลำไส้รั่ว การรับประทานอาหาร เช่น ไข่แดง แซลมอน อะโวคาโด น้ำมันมะกอก เนยกี และ น้ำมันมะพร้าว นอกจากจะอร่อยแล้วยังเป็นแหล่งของไขมันดีค่ะ
ผลไม้
การรับประทานผลไม้ปริมาณพอเหมาะในมื้อเช้าดีต่อการรักษาลำไส้ และถ้าอาการรุนแรง นำแอปเปิ้ลหรือแพร์มาต้มทำน้ำแอปเปิ้ลซอสก็จะช่วยให้อาการดีขึ้น
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง
ผลิตภัณฑ์จากนม
ผลิตภัณฑ์นมพาสเจอร์ไรซ์ ย่อยยาก เป็นภาระกับระบบทางเดินอาหารและทำให้ผู้ที่ระบบทางเดินอาหารมีปัญหามีอาการแย่ลง
กลูเตน
การแพ้กลูเตนเป็นอีกหนึ่งสาเหตุของโรคลำไส้รั่ว หลีกเลี่ยงอาหารที่มีกลูเตน และเลือกรับประทานอาหารที่ปราศจากกลูเตนจะช่วยทำให้อาการดีขึ้น
นำ้ตาลและแป้งขัดขาว
แบคทีเรียไม่ดีในระบบทางเดินอาหารจะเจริญเติบโตและใช้น้ำตาลเป็นอาหาร เมื่อสมดุลแบคทีเรียเสีย จะทำให้มีผลต่อการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันค่ะ หลีกเลี่ยงน้ำตาล และอาหารที่มีรสหวานจัด ขนม ขบเคี้ยว เค้ก คุกกี้ ที่ใช้ทั้งน้ำตาลและแป้งขัดขาวเป็นส่วนประกอบ รวมไปถึงเครื่องดื่มที่น้ำตาลสูง เหล้า เบียร์ ด้วยนะคะ
คาเฟอีน
คาเฟอีนกระตุ้นทางเดินอาหาร ทำให้เกิดกรดในกระเพาะ และระบบในการย่อยอาหาร ซึ่งอาจจะเพิ่มการอักเสบในผู้ที่มีภาวะลำไส้รั่วได้ค่ะ
อาหารที่อาจก่ออาการแพ้
การแพ้อาหารก่อให้เกิดโรคทางเดินอาหาร คุณควรทราบว่าคุณมีอาการแพ้อาหารชนิดใดหรือไม่ และควรหลีกเลี่ยงมัน อาหารที่มีโอกาสจะก่อภูมิแพ้ให้กับคุณมีหลากหลายมาก ตั้งแต่ กลูเตน ถั่วต่างๆ อาหารทะเล นม เป็นต้น
อาหารรสเผ็ด
อาหารรสเผ็ดอาจจะทำให้เกิดอาการระคายเคืองในระบบลำไส้ และจะยิ่งทำให้อาการของลำไส้รั่วยิ่งแย่ลง หมั่นสังเกตุปฏิกิริยาร่างกายตัวเองเมื่อรับประทานอาหารต่างๆเช่น อาหารรสเผ็ด คุณอาจจะเคยอร่อยกับรสเผ็ดร้อนได้อย่างสบายในอดีต แต่ในบางช่วงเวลาคุณอาจจะสังเกตุได้ว่าคุณมีอาการไม่สบายท้องไม่สบายตัว พึงสงสัยไว้ได้เลยว่าคุณอาจจะมีอาการผิดปกติในระบบทางเดินอาหารแล้ว และคุณควรหลีกเลี่ยงมัน
5 วิธีการเยียวยา และการรักษาด้วยธรรมชาติ
1. Probiotic (50-100 พันล้านตัวต่อวัน)
โปรไบโอติก หรือจุลชีพ ทั้งแบคทีเรียและยีสชนิดดีที่จะช่วยสร้างสมดุลจุรินทรีย์ในระบบทางเดินอาหาร ซึ่งมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง
2. Digestive Enzymes ( 2 เม็ดต่อมื้ออาหาร)
เอนไซม์ย่อยอาหาร โดยปกติร่างกายจะผลิตขึ้นเอง แต่ในผู้ที่มีปัญหาทางเดินอาหาร มักจะพร่องเอนไซม์ในการย่อย การได้รับเอนไซม์ย่อยอาหารในรูปแบบอาหารเสริมอาจจำเป็นและช่วยให้ร่างกายย่อยอาหารและดูดซึมสารอาหารได้ดีขึ้น
3. L-Glutamine Powder ( 5 กรัม / 2 เวลาต่อวัน )
กรดอะมิโนกลูตามีน ช่วยซ่อมแซมทางเดินอาหาร โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการท้องร่วงเรื้อรัง
4. Aloe Vera Juice ( 1/2 ถ้วย 3 เวลาต่อวัน
อโลเวร่าหรือว่านหางจระเข้ พืชสมุนไพรที่เรารู้จักกันดีในเรื่องของการสมานแผล ลดอาการอักเสบ กระตุ้นให้เซลล์ซ่อมแซมและเจริญเติบโต ซึ่งจะช่วยรักษาทางเดินอาหารและลำไส้ที่รั่วของคุณได้เป็นอย่างดี
5. Fish Oil ( 1000 mg ต่อวัน )
EPA ในน้ำมันปลาเป็นสารตั้งต้นในการสร้างพรอสตาแกลนดินอี 3 ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ช่วยลดอาการอักเสบในลำไส้
วิธีการ ฟื้นฟูลำไส้รั่ว ด้วยอาหาร เพิ่มเติม
- การใช้สมุนไพรเช่น ขิง เปปเปอร์มินท์ออยล์ ชะเอมเทศ ช่วยบรรเทาอาการอักเสบในลำไส้
- การเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่นอกเหนือจากการรับประทานอาหารที่เป็นสาเหตุหลัก ความเครียดก็เป็นอีกสาเหตุที่ห้ามมองข้ามนะคะ หาวิธีจัดการความเครียดตัวเอง เช่นหากิจกรรมผ่อนคลาย การทำสมาธิ การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ การมีทัศนะคติในการใช้ชีวิตอย่างมีความสุขเป็นต้นค่ะ
- การใช้ Essential Oil เช่น Ginger oil, Peppermint oil, Fennel oil ช่วยลดอาการโรคลำไส้แปรปรวนหรือไอบีเอส (IBS – Irritable Bowel Syndrome) โดยการหยดน้ำมันหอมระเหยดังกล่าว 1 หยด ลงในน้ำดื่ม 3 เวลาต่อวัน หรือ หยดนวดเบาๆบนท้อง 3 เวลาต่อวัน
ประโยชน์จาก Bone Broth
โบนบรอธ ได้รับการยอมรับว่าเป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการในการดูแลและบำรุงสุขภาพ มีประโยชน์มากมายหลายอย่าง และหนึ่งในนั้นก็คือการรักษาโรคลำไส้รั่ว และ การช่วยสร้างระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย
โบนบรอธเป็นอาหารที่มีมานับพันปีในทุกๆวัฒนธรรม ทั้งเอเชีย และ ยุโรป โบนบรอธคืออาหารที่เป็นยาในการบรรเทาอาการหวัด ด้วยคุณค่านานับประการที่ถูกดึงออกมาจากชิ้นส่วนต่างๆของโครงกระดูก เอ็น ข้อต่อ ที่ถูกเคี่ยวเป็นเวลาหลายชั่วโมง ไม่ว่าจะเป็น คอลลาเจน และ กรดอะมิโนชนิดต่างๆเช่น โพรลีน ไกลซีน และ กลูตามีน ที่มีส่วนสำคัญต่อสุขภาพที่ดีของเรา
งานวิจัยที่ทำโดย University of Nebraska Medical Center ที่ทำการศึกษาปริศนาที่ซ่อนอยู่ในคุณสมบัติการรักษาโรคหวัดในน้ำซุปโบนบรอธไก่ ค้นพบว่ากรดอะมิโนที่ได้จากการเคี่ยวโครงกระดูกไก่ ช่วยลดการอักเสบในระบบทางเดินหายใจ และ เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของระบบทางเดินอาหาร และงานวิจัยยังพิสูจน์ว่ามันสามารถเร่งการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน และบรรเทาอาการภูมิแพ้ หอบหืด และข้ออักเสบ
มหัศจรรย์จาก Collagen และ Gelatin ใน Bone Broth
คอลลาเจนเป็นสารประกอบโปรตีนอันทรงคุณค่าที่อยู่ในเนื้อเยื่อข้อต่อกระดูก กระดูก ไขกระดูก กระดูกอ่อน เอ็น ชิ้นส่วนสัตว์ต่างๆเหล่านี้มักจะถูกทิ้ง หรือถูกมองข้ามเพราะพวกเราจะรับประทานกันแต่เนื้อเป็นหลัก แต่ภูมิปัญญาของมนุษย์ที่พบว่าการต้มเคี่ยวเป็นเวลานานหลายชั่วโมง คอลลาเจนจะถูกดึงออกมาอยู่ในน้ำซุป ทำให้ Bone Broth อุดมไปด้วยคอลลาเจน
คอลลาเจนจะแตกตัวเป็นเจลาติน วุ้นใสๆเมื่อเรานำ Bone Broth ไปแช่เย็น และเจลาตินนี้เองที่นับว่าเป็น Functional Food ในยุคโบราณที่แพทย์แผนจีนใช้ในการรักษาผู้ป่วย Dr.Francis Pottenger และนักวิจัยระดับโลกอีกหลายท่านค้นพบว่า เจลาติน และ คอลลาเจน มีประโยชน์มากมายดังนี้
ประโยชน์ของเจลาตินและคอลลาเจน
- เจลาตินช่วยลดการแพ้อาหารในผู้ที่ไวต่อสารภูมิแพ้ในนมและกลูเตน
- คอลลาเจนปกป้องและบรรเทาอาการอักเสบในระบบทางเดินอาหารและภาวะลำไส้รั่ว และโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหารอื่นๆ
- เจลาตินยังช่วยเพิ่มสมดุลและการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ชนิดดี หรือ Probiotic ในระบบทางเดินอาหาร
- คอลลาเจน ช่วยลดรอยเหี่ยวย่น ลดเซลลูไลท์
- เพราะเจลาตินมีส่วนช่วยฟื้นฟูเยื่อบุทางเดินอาหาร มันจึงช่วยรักษาโรคลำไส้รั่ว และ ฟื้นฟูระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย
- เจลาตินให้สารที่ช่วยเสริมสร้างกระดูกที่ดูดซึมง่าย มันจึงช่วยลดการสูญเสียมวลกระดูก และ ช่วยลดความเจ็บปวดจากอาการปวดข้อ
- คอลลาเจนที่พบใน Bone Broth ยังมีคุณสมบัติที่สาวๆจะต้องหลงรัก คือการบำรุงผิวพรรณให้กระจ่างใส ตามที่ Donna Gates ได้เขียนไว้ ในหนังสือ Body Ecology
เรามีแนวโน้มที่จะขาดกรดอะมิโนที่ไม่จำเป็น
ใน Bone Broth มีกรดอะมิโนไม่จำเป็นที่ร่างกายสร้างเองได้ แต่มันจะจำเป็นอย่างยิ่งหากร่างกายมีอาการเจ็บป่วยแฝงที่ทำให้ผลิตกรดอะมิโนเหล่านี้ไม่เพียงพอ เช่น อาจินีน ไกลซีน กลูตามีน โพรลีน Kaayla Daniel นักวิจัยทางด้านโภชนาการ ของ the Weston A. Price Foundation ชี้ไว้ว่าการรับประทานอาหารแบบตะวันตกที่เต็มไปด้วยแป้งผ่านกระบวนการ การรับประทานอาหารที่ไม่ได้คุณภาพเป็นต้นเหตุให้ร่างกายสร้างกรดอะมิโนเหล่านี้ไม่เพียงพอ จึงจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนการรับประทานอาหาร เพื่อให้ได้รับกรดอะมิโนที่ไม่จำเป็นเหล่านี้เพียงพอกับที่ร่างกายขาดไป
ฟื้นฟูลำไส้รั่ว ด้วยอาหาร อย่าง Bone Broth
นอกจากการปรับเปลี่ยนอาหารที่ควรรับประทาน และ หลีกเลี่ยงอาหารบางชนิดตามที่กล่าวไว้ข้างต้น การดื่มโบนบรอธ เป็นอีกหนึ่งวิธีที่ดีมาก ด้วยสรรพคุณของสารอาหารใน Bone Broth ตามที่ว่าไว้ โดยเฉพาะโบนบรอธไก่
คำแนะนำก็คือ ควรดื่ม Bone Broth เป็นประจำทุกวัน วันละ 1-2 แก้ว โดยการดื่มเป็นเครื่องดื่ม หรือนำมาปรุงกับอาหาร
คุณสามารถทำ โบนบรอธไก่ แสนอร่อยให้เพียงพอ เก็บแช่ในตู้เย็นได้เอง โดยดูวิธีการทำได้ในบทความเรื่อง Bone Broth คืออะไร (คลิ๊กอ่านบทความ)
แต่หากคุณไม่สะดวกในการทำเอง คุณสามารถสั่ง iFast Bone Broth ได้ตาม link ข้างล่างนี้
แปลและเรียบเรียงจากบทความต้นฉบับ: https://theholisticpractice.com/2017/05/leaky-gut/
References
Kaayla T. Daniel, “Why Broth is Beautiful: Essential Roles for Proline, Glycine and Gelatin,” Weston A. Price Foundation. http://www.westonaprice.org/food-features/why-broth-is-beautiful (accessed 18 June 2013).
University of Nebraska Medical Center. “Chicken Soup for a Cold” http://www.unmc.edu/publicrelations/chickensoup_newsrelease.htm (accessed 21 October 2011).
Kaayla T. Daniel, “Taking Stock: Soup for Healing Body, Mind, Mood, and Soul,” Psychology Today http://www.psychologytoday.com/blog/naughty-nutrition/201202/taking-stock-soup-healing-body-mind-mood-and-soul (accessed 20 February 2012).
Sekhar RV, Patel SG, Guthikonda AP, Reid M, Balasubramanyam A, Taffet GE, Jahoor F. Deficient synthesis of glutathione underlies oxidative stress in aging and can be corrected by dietary cysteine and glycine supplementation. American Journal of Clinical Nutrition.2011;94(3):847-53
Gersten D, The 20 Amino Acids: What They Are and How They Keep You Alive and Vibrant. http://www.imagerynet.com/amino/20_amino.html (accessed 28 June 2013).
